सेवाग्राही मैत्री ब्यवस्थापन र पारदर्शितामा विशेष पहल
दैनिक नेपालगन्ज
अदालत सुन्ने वित्तिकै मानिसको मनमा विभिन्न आशंका र त्रास उत्पन्न हुन्छ । तर, बाँके जिल्ला अदालत नागरिकमैत्री सेवा प्रवाह गर्न आफ्नो कार्यशैलीमा समयानुकूल परिवर्तन गर्दै आएको छ ।
अदालतमा नागरिकमैत्री सेवा प्रवाह गर्नका लागि ब्यवस्थापकीय पद्दतीमा सुधार गरिँदै लगिएको छ । सेवाग्राही बस्ने प्रतिक्षालय देखि खानेपानी सम्म सुधार गरेको अदालतले पछिल्लो समय सुरक्षा र कर्मचारी संवेदनशीलतालाई ध्यानमा राख्दै सिसिटिभी जडान गरेको छ ।
गर्मीको समयमा लोडसेडिङबाट अक्रान्त हुने बाँकेमा अदालतले ७ केभीको सोलार जडान गरेको छ । ‘टाढाबाट आउने सेवाग्राही कम्प्युटर नचलेकै कारण अनावश्यक खर्च ब्यहोर्न बाध्य हुनु पर्ने परिस्थितिलाई सुधार गरिएको हो’, दैनिक नेपालगन्ज संग कुरा गर्दै अदालतका श्रेस्तेदार उपसचिव डण्डपाणि लामिछानेले भने, ‘हामी सेवाग्राहीको हितमा काम गर्न सँधै तात्पर छौं ।’ ‘अदालत आउँदा डराउनु पर्ने, पन्छिनु पर्ने स्थिति छैन’, लामिछानेले भने, ‘निरन्तर नागरिकमैत्री सेवा प्रवाहका लागि हामी पहल गर्दै आएका छौं ।’ अचेल न्यायाधीश पनि गाउँमा जनतामाझ जान थालेपछि अदालतलाई हेर्ने दृष्टिकोण विस्तारै परिवर्तन हुन थालेको उनले बताए ।
कर्मचारीको आचरण, अदालतको कार्यशैली, सुरक्षा, सुशासन र पारदर्शितामा गुनासो आउन नदिनका लागि अदालतमा ८ वटा सिसि क्यामरा जडान गरिएको छ । ३० दिन सम्मको रेकर्ड राख्ने व्यवस्था रहेको सिसिटिभीमा नागरिक गुनासो आउने वित्तिकै हेरविचार र कारवाही गर्न सक्ने व्यवस्था रहेको श्रेस्तेदार लामिछानेले बताए ।
‘अदालत निरन्तर आफुलाई अपडेट गर्दै गएको छ’, लामिछानेले भने, ‘पुरानो शैली र परम्परागत आधारबाट न्याय प्रणाली चल्न नसक्ने अवस्थालाई मध्यनजर गर्दै अदालत पनि आधुनिकता तिर आकर्षित भएको हो ।’ पीडित मैत्री इजलासपनि अदालतमा राखिएको छ । बाल इजलाशको सेवा प्रवाह गरिरहेको बाँके जिल्ला अदालतले पीडित भएर अदालतमा न्याय प्राप्त गर्न पुगेका पीडितहरुका लागि पीडित मैत्री कक्ष, छुटै सुरक्षित र गोप्य कोठा संचालनमा ल्याएको छ ।
पछिल्लो दुई वर्ष भित्र अदालतले आफुलाई परिमार्जित गर्दै सेवाग्राहीको हितमा काम गर्न अग्रसर हुँदै गएको छ । सेवाग्राहीबाट अनुचित लाभ लिन सक्ने कर्मचारीहरु माथि लगाम लगाउन अदालतले झ्याल बाहिरबाटै सेवा प्रवाहको विधि अवलम्बन गरेको छ ।
‘हामी अहिले पनि कर्मचारी ब्यवस्थापनकै चुनौतीमा छौं’, दैनिक नेपालगन्ज संग कुरा गर्दै श्रेस्तादार उपसचिव लामिछानेले भने, ‘आइटी अफिसर एकवर्ष अघि देखि अदालतमा छैन ।’ ‘काजमा यहाँबाट गएको कर्मचारी पछि राजीनामा दिएको थियो’, उनले भने, ‘अहिलेपनि कम्प्युटर विधिमा अपेक्षानुसार प्रभावकारिता हुन सकेको छैन ।’
‘इन्टरनेट स्लो भएको वा कम्प्युटर काम गर्न छाडेका बखत बाहिरबाट व्यक्ति बोलाउनु पर्छ’, लामिछानेले भने, ‘अदालतमा ८ जना न्यायाधीश हुनु पर्नेमा अहिले ४ जनाबाटै काम चलिरहेको छ ।’ ८ जनाको दरवन्दी रहेको अदालतमा ४ जना न्यायाधीश कार्यरत छन् । न्यायाधीशको उपस्थिति कम भएका कारण न्याय सम्पादनमा पनि प्रभाव परिरहेको लामिछानेले बताए । एक जना न्यायाधीश काजमा दांग गएपछि बाँकी बचेका ५ मध्ये ४ जना अहिले अदालतमा कार्यरत रहेका छन् ।
‘तर, पनि हामी सहज र सुलभ सेवा प्रवाह गर्नमा प्रतिबद्ध छौं’, लामिछानेले भने, ‘न्यायाधीश नियुक्ती प्रक्रिया चलिरहेकोले विस्तारै समस्या समाधान हुने संकेत देखा परेको छ ।’ त्यस बाहेक पनि अदालतमा सुधार हुनु पर्ने दर्जन बढि योजना केन्द्रमा पठाइएको उनले बताए ।
