उदारचरितानां तु वसुधैव कुटुम्बकम्, यो वाक्य सनातन धर्मको मूल विचारधारा हो । यसलाई हरेक सनातनीहरुले कतै न कतै आफ्नो जीवनमा पनि अवलम्बन गर्दै पनि आएका छन् । महोपनिषद देखि बिभिन्न पुस्तकहरुमा उल्लेख भएको यो विचार सनातनसँस्कृतिको मूल चरित्र पनि हो । यसैलाई आत्मसाथ गरेको वैदिकसँस्कृति कहिल्यै पनि कसैका बिरुद्ध लागेको इतिहास छैन । कसैको पूजाविधि या उपासनामा हस्तक्षेप गरेको तथ्य छैन । जसले जसरी ईश्वरलाई पुकारेपनि, जसरी जुन चिजलाई ईश्वरको अवतार या रुप मानेपनि त्यसमा होइन हुँदैन भनेको छैन । संसारमा जे जतिपनि गुरुहरु, सन्तहरुको आगमन भयो सबैको ज्ञानलाई मानव कल्याण कै सत्कर्मको रुपमा स्वीकार गर्दै सबै ज्ञानहरुलाई संरक्षण गर्दै गएको छ । यसैले गर्दा आज वैदिकसनातनभित्र ईश्वरका अवतारहरु, पूजाका विधि पद्धतिहरु, देवताका रुपहरुको संख्या असंख्य भएको हो । हरेक भूगोलको टुक्राटुक्रामा विविधताको सौन्दर्यता छाएको हो । संसारको सबैकुरा समाहित हुनसक्ने ल्याकत सनातन धर्म र सँस्कृतिले राखेको हो ।
संसारमा उदारताको पराकाष्ठा यदि कहिँ कतै छ भने त्योसनातनभित्र मात्रै छ । कसैलाई स्वीकार गर्नसक्ने क्षमता र सहनशीलता छ भने त्यो सनातनभित्र मात्रै छ । सर्वधर्म समभावको ल्याकत कसैमा छ भने त्यो पनि सनातनीमा मात्रै छ । विश्व शान्ति र बन्धुत्वको पवित्र स्वारोक्ति यदि कसैमा छ भने त्यो सनातनीमा नै छ । यो सत्य हो, प्रमाणिक हो, सर्वस्वीकार्य पनि हो ।
आज संसारमा धेरै पंथहरु जन्मिसकेका छन् । पछिल्लो दुईहजार बर्ष यता केहि यस्ता पंथहरु संसारमा जन्मे जसले उदारचरितानां तु वसुधैव कुटुम्बकम् को आदर्शलाई अबलम्बन गर्नै सकेनन् । धार्मिक साँस्कृतिक अतिवादलाई र एकल धार्मिक संसारको परिकल्पना लिएर हिड्ने पंथहरुको यहाँ बढि नै प्रचारबाजी भयो । यस्ता पंथहरुले एकलतालाई नै प्रेरित गरे । यो एकलताको अतिवादमा सबैभन्दा पीडित छन् भने सनातन धर्मसँस्कृति पक्षधर नै छन् । उदारचरितानां तु वसुधैव कुटुम्बकम् भन्दाभन्दै आफ्नै अस्तित्व माथि आक्रान्ताहरुले आक्रमण गर्दा पनि सतुमूर्गले झैं ‘सुरक्षित छु ’ भन्ने भ्रममा सनातनीहरु आजपनि छन् ।
वर्तमान समयमा भैरहेका धेरै य