दैनिक नेपालगन्ज
राप्तीपारिबाट ३ जना मोटरसाइकलमा बसेर नेपालगन्ज भित्रिए । नेपालगन्ज ६ शिव मन्दिर चोकमा रहेका ट्राफिक प्रहरीले कानून विपरीत काम भएको भन्दै पाँच सय रुपैयाँ जरिवाना काट्यो ।
लगत्तै ओभरलोड ट्याक्टर, विना इन्ट्री भारतीय गाडी, विना लाइसेन्सका चालक, सिट वेल्ट नबाँधेको कार चालक, ८ जना बोकेको ईरिक्सा । आइतवार दिउँसो आधा घण्टा भित्र फुल्टेक्रा ट्राफिक प्रहरीले चेकजाँचका क्रममा हेरेको चित्र हो ।
चेकजाँचमा रोकिएपछि जरिवानाको दर रेट सुनेर हतास हुने सवारी चालकले सकभर रसिद बाहिरै आधा कारवाही मात्र खेप्न तयार हुन्छन् । सवारी साधन रोकिएपछि सुरु हुन्छ, पावर लगाउने प्रयास ।
कसैको पावर लागेपछि मोलतोल हुन्छ । ट्राफिक प्रहरीले नियमानुसार नै गर्ने भनेपछि अन्तिममा जरिवाना तिर्न बाध्य हुन्छन् चालक । कानून विपरीत सवारी चलाउने चालकले ट्राफिक संग पनि कानून विपरीत अर्थात विना रसिद आधा रकम तिर्न दबाव बनाउँछन् ।
कुनै उपाय नलागेपछि मात्र सरकारी जरिवाना तिर्ने स्थिति आउँछ । ट्राफिक प्रहरीले विना जरिवाना कुनै उपाय नचल्ने जनाएपछि मात्र जरिवाना र रसीदको कुरा अघि बढ्छ । ‘राम्ररी चेकजाँच गर्ने हो भने, ८० प्रतिशत सवारी साधनहरु कानून विपरीत संचालित रहेको फेला पर्छन्’, चेकजाँचमा रहेका ट्राफिक प्रहरीले भने, ‘कतिपय सामान्य त्रुटि हामीले पनि हेर्न छाडिसकेका छौं ।’
‘सबै भन्दा बढि त्रुटि मोटरसाइकलमा फेला पर्छ’, जिल्ला ट्राफिक प्रहरी कार्यालय बाँकेका प्रमुख होम बहादुर थापाले भने, ‘लापरवाही गरि नियम उल्लंघन गर्नेको सूची मोटरसाइकल चालकको बढी छ ।’
नेपालगन्जको सडक नियम, पार्किंङ स्थिति र नागरिक सचेतनाको अवस्था अहिले पनि ब्यवस्थापन हुन सकेको छैन । बाटो काट्ने देखि डिभाइडरमा उछिट्टिनेको संख्यापनि धेरै छ । नेपालगन्ज उपमहानगरपालिकाले सडकमा अनावश्यक बाटो काट्ने गतिविधि नियन्त्रण र बाटो चौडा पार्ने अभियानमा डिभाडरको प्रयोग गरेको छ ।
सडकमा विभिन्न स्थानमा आफु खुसी क्रस गर्न सक्ने स्थितिलाई नियन्त्रण गर्दै निश्चित स्थानबाट मात्र सवारी साधन मोड्न मिल्ने अवस्था डिभाइडरबाटै बनाइएको छ । तर, पैदल यात्री, विद्यार्थी र बालबालिकाहरु डिभाइडर समेत नाघ्ने गरेको पाइएको छ ।
‘ब्यक्ति ब्यक्तिलाई जरिवाना गर्न कसरी र कहाँ सम्म सम्भव छ’, दैनिक नेपालगन्ज संग थापाले भने, ‘आफ्नो सुरक्षाको विषयमा नागरिक पहिले सचेत हुनु पर्छ ।’ ‘कानून विपरीत काम गरेपछि कारवाहीको पक्ष छ नै’, उनले भने, ‘तर सुरक्षित साथ यात्रा गर्नुको आनन्द फरक हुन्छ ।’
‘सडकमा मन लागेको स्थानबाट बाटो काट्न अवरोध होस भनेर नै डिभाइडर राखिएको छ’, थापाले भने, ‘तर ब्यक्ति साइकल सहित डिभाइटर समेत क्रस गर्ने गरेको पाइएको छ ।’ ‘मुख्य विषय त सडकमा कसरी सुरक्षित हुने भन्ने हेक्का चालक र यात्रीले राख्नु पर्छ’, उनले भने, ‘हामी सबै स्थानमा नहुन सक्छांैं तर सावधानी सबै स्थानमा कायम रहन सक्छ ।’
‘सडकको सबै पक्षमा काम गर्ने जिम्मेवारी हाम्रो हो’, थापाले भने, ‘सचेतना देखि कारवाही सम्मको कदम चालिरहँदा पनि अपेक्षानुसार नागरिकमा सुधार देखिएन ।’ ‘सडकमा कसरी हिंड्ने सम्मको सिकाउने काम भएको छ, कार्यान्वयन कतै भएन’, उनले भने, ‘कारवाहीको तथ्यांक हेरेरै थाहा हुन्छ उल्ंघन गर्नेको संख्या कति धेरै छ ।’
‘दुर्घटनाका अधिकांश कारण मानवीय नै हुन्छन्’, थापाले भने, ‘मानिस सावधान हुने हो भने दुर्घटना ९० प्रतिशत सम्म न्यून हुन्छ ।’ ओभरस्पीड, बे्रकिङ डिस्टेन्स, साइड नियम, वन वे, टु वे का नियमहरु बुझ्न नसकेका कारण दुर्घटना हुने गरेको तथ्यहरु छन् ।
सुुर्खेतरोडमा लामो दुरी सम्म बाटोमा क्रस नराखिंदा ट्राफिक नियम पालना गर्न समस्या हुने गरेको सवारी चालकहरुले बताएका छन् । स्थानीय शेर बहादुर बोहराले आइतबार हतारमा अस्पताल जाने क्रममा सडकको क्रस नजिक नहुँदा ट्राफिक कारवाही भोग्नु परेको दुखेसो सुनाए ।
