हिमाल गैरे/दैनिक नेपालगन्ज
चोरीका दृष्टिले बाँके जिल्ला निकै संवेदनशील बन्दै गएको तथ्यले देखाएको छ । बाँकेका अपराध घटनाको तथ्य विश्लेषण गर्दा लागु औषधपछि सबै भन्दा बढी चोरीका घटना पाइएको हो । पछिल्ला पाँच वर्षका तथ्याङ्कमा चोरीका घटना बढ्दो क्रममा छ । यसले आम सर्वसाधारणको घर असुरक्षित रहेको र कुनै पनि बेला चोरीको घटनामा पर्ने जोखिममा देखिन्छ । किनकी चोरीका घटनामा कुनै विशेष समय भन्दा कुनैपनि बेला चोरी हुनसक्ने देखाएको छ ।
आश्चर्यको कुरा, दिनदहाडै चोरीका घटनामा वृद्धि भएका छन् । पछिल्लो एक महिना यतामात्रै नेपालगन्ज नगरक्षेत्रमा ५ चोरीका घटना भए । ती मध्य एउटा चोरीको घटना मात्रै राती भएको छ । आ.व ०७४÷०७५ सम्मको घटनाहरु तथ्य हेर्दा झण्डै ४४ प्रतिशत अपराधहरु ‘दिन दहाडै’ भएको तथ्यले सर्वसाधारणको सुरक्षा चिन्ता स्वाभाविक देखिएको छ । भने, सुरक्षा संयन्त्र माथि गम्भीर प्रश्न उब्जिएको छ ।
फागुन ६ गते नेपालगन्ज उपमहानगरपालिका १०, सिद्धार्थटोलकी कमला डाँगीको घरमा दिउसो १ देखि २ः३० बजेभित्र कोही नभएको मौका छोपेर लाखौंको धनमाल चोरी भयो । जिल्ला प्रशासन कार्यालय देखि ३०० मिटर दुरीको उनको घर जिल्ला कारागार नजिकै छ । नगर भित्र दिउँसै चोरीको घटनाको २ साता बित्दा पनि प्रहरीले चोरीमा संलग्नलाई फेला नपारेर सुरक्षा चिन्ता बढाएको डाँगीको प्रतिक्रिया छ ।
‘दिन दहाडै नेपालगन्ज क्षेत्रमा लगातार चोरी हुनु दुखद् हो, हामी नगर क्षेत्रमै सुरक्षित भएनौं’ नेपालगन्ज १० की शारदा बुढाथोकीले दैनिक नेपालगन्ज सँग भनिन् । आफु उपचार गर्न गएको समयमा बुढाथोकीको घर फागुन १२ गते दिउँसै चोरी भई सुन एंव नगद चोरी भएको थियो । ९ सय ५ प्रहरीको दरबन्दी रहेको बाँके जिल्ला प्रहरीमा नगर भित्रै भएका यस्ता अपराधका घटनाले प्रहरी र सुरक्षा निकायले ‘के गरिरहेको छ भन्ने’ प्रश्न जनसाधारणमा उब्जिएको हो । घटनामा संलग्नलाई प्रहरीले फेला पार्न नसक्नुमा आन्तरिक कमजोरीनै बढी जिम्मेवार भएको तर्क गर्नेको कमी छैन ।
आश्चर्यको कुरा, दिनदहाडै चोरीका घटनामा वृद्धि भएका छन् । पछिल्लो एक महिना यतामात्रै नेपालगन्ज नगरक्षेत्रमा भएका ५ चोरीका घटना मध्य ४ वटा दिउसै भए । पछिल्लो आर्थिक वर्षको तथ्यांक केलाउँदा झण्डै ४४ प्रतिशत अपराधहरु ‘दिन दहाडै’ भएका छन् । प्रहरी अधिकारी भन्छन्, चोरी नियन्त्रणका लागि कम्युनिटी साइरन र सिसिटिभी क्यामेरा आवश्यक छ ।’
‘राइट पर्सन इन राइट प्लेस नहुनुनै अनुसन्धानमा प्रहरी कमजोरी हो,’ एक अनुसन्धान अधिकृत भन्छन्, ‘प्रहरीले चाह्यो भने जुसकै अपराधीको फन्दा समात्न समय लाग्ला तर, असम्भव भन्ने छैन ।’ ‘क्राइम एक्सन् प्लान’ को प्रभावकारी कार्यान्वयन नहुनु र प्रहरी संगठन भित्र नातावाद, क्रिपावाद हावी हुनुलाई अर्काे कारण मान्दै ती अधिकृत दैनिक नेपालगन्ज सँग भन्छन्, ‘दण्डहीनताको अवस्था रहिरहने र प्रेसर थेग्न नसकेर अनुसन्धानको बिचमै छाडिनुले पनि प्रभावकारी अनुसन्धान प्रक्रिया नै फितलो भई नतिजा ल्याउन सकिएको छैन ।’
बाँकेका प्रहरी प्रमुख, प्रहरी उपरीक्षक टेक बहादुर तामाङ भने चोरीका घटनामा वृद्धि भन्दा पनि चोरीका घटनामा संलग्नहरुलाई कानुनी दायरामा ल्याउने कुरामा अपेक्षित सफलता नमिलेको बताउँछन् । ‘यो कुरा स्वीकार गर्नै पर्छ, चोरीका घटनामा अपेक्षित सफलता पाउन सकिएको छैन,’ प्रहरी उपरीक्षक तामाङले दैनिक नेपालगन्ज सँग भने, छुट्टै टिम बनाएर पनि खोजतलास र अनुसन्धान भने जारी छ ।’ चोरीका घटना नियन्त्रणका लागि ‘कम्युनिटी साइरन र सिसिटिभी’ मा जोड दिएका तामाङले त्यसका लागि नेपालगन्ज उपमहानगरपालिका सँग आग्रह गरिएको बताए ।
नेपालगन्ज ३, एकलैनीको पसलबाट नगद ३ लाख चोरी भएका पीडित अफिस हलवाईले पनि ‘यथोचित प्रमाण नपुगको’ भनि प्रहरीले शंकास्पद व्यक्तिहरुलाई छाड्ने गरेको गुनासो गर्दै पीडित सधैं पीडामा रहिरहने अवस्था रहेको बताउँछन् ।
जिल्लामा हालसम्मका तथ्याङ्क विश्लेषण गर्ने हो भने लागु औषधमा १ सय ९ छ भने त्यस पछाडि चोरी ४८ रहेको छ । अपराधमा लागुऔषध र चोरीलाई एक आपसमा अन्र्तसम्बन्धित रहेको बताइन्छ । ‘कतिपय चोरीका घटनामा लागु औषध दुव्र्यसनीकै संलग्नता पाइन्छ,’ अनुसन्धान अधिकृत भन्छन् ।
आर्थिक वर्ष २०७३/०७४ मा लागु औषधका घटना १ सय ३७ रहेको थियो भने चोरीका घटनाहरु ६२ रहेको थियो । तर अनुसन्धान र अपराधको फर्छौट गरि पीडितलाई न्याय दिने अवस्थाको विश्लेषण गर्ने हो भने चोरी घटनामा जम्मा ७७.४१ प्रतिशतको मात्रै अनुसन्धान भई फर्छौट गरिएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय बाँकेले जनाएको छ ।
